.png)
77.000 cliënten in de wijkverpleging hebben zorgvragen die ondersteund kunnen worden met alleen verbale begeleiding. Dit geeft de potentie aan om zorg te bieden via een eHealth hulpmiddel op basis van verbale begeleiding. Voor deze inschatting hebben wijkverpleegkundigen uit negen teams 434 cliënten beoordeeld. Bij 26% van de cliënten was het mogelijk om één of meerdere bestaande zorgvragen te ondersteunen met alleen verbale begeleiding. Bij 12% van de cliënten selecteerde de wijkverpleegkundige zorgrobot Tessa als interventie voor één of meerdere zorgvragen. Hierbij werd rekening gehouden met alternatieve opties als het inschakelen van het netwerk of andere hulpmiddelen. Bij meer dan de helft van deze cliënten werd Tessa geselecteerd als een interventie voor meerdere zorgvragen. Deze cliënten hadden vaak dementie (of een vermoeden van), niet aangeboren hersenletsel (NAH) of een geestelijke gezondheid aandoening. Op basis van deze resultaten zijn er ca. 39.000 cliënten in de Nederlandse wijkverpleging waarbij de inzet van zorgrobot Tessa één of meerdere zorgvragen kan ondersteunen.
Aanleiding: zorgaanbieders willen eerst eHealth inzetten als hulpmiddel
Zorgaanbieders en zorgverleners willen de beste zorg bieden. Dit kan fysieke zorg zijn maar steeds vaker wordt waar mogelijk eerst eHealth ingezet om de cliënt zelfredzamer te maken. Dit wordt vaak ‘digital first’ of ‘digitaal tenzij’ genoemd. Dit heeft positieve effecten voor de cliënt, de ondersteuning is 24/7, op tijden die passen voor de cliënt, en de cliënt ervaart meer zelfregie. Doordat de cliënt zelfredzamer is heeft de cliënt ook minder fysieke zorg nodig. Dit geeft de broodnodige tijd terug aan zorgverleners. Deze beweging is in lijn met het beleid van het VWS en het verpleegkundig proces zoals opgesteld door V&VN en Zorg Instituut Nederland (ZI). In dit proces wordt eerst wordt gekeken of een cliënt het zelf kan, eventueel ondersteunt door het netwerk of een hulpmiddel voordat er fysieke professionele zorg wordt ingezet.
Doel: begrijpen bij welke cliënten geen fysieke interventie nodig is maar Tessa ingezet kan worden.
Zorgaanbieders zijn op zoek naar inzicht in hoeveel en welke cliënten ondersteunt kunnen worden met wat voor hulpmiddelen. Dit initiatief is gestart om inzicht te geven hoeveel en welke cliënten ondersteund kunnen worden met een eHealth hulpmiddel op basis van verbale begeleiding en met name zorgrobot Tessa. Dit onderzoek is opgezet en uitgevoerd in samenwerking tussen Tinybots en zes zorgaanbieders: Thebe, De Zorgcirkel, TSN, Zorggroep Maas & Waal, Sint Anna Klooster en Zonnehuisgroep Amstelland.
Aanpak: wijkverpleegkundigen hebben 434 cliënten beoordeeld
Om hier inzicht in te krijgen zijn in juli en augustus 2021 negen sessies georganiseerd bij de zes zorgaanbieders waarin één of twee wijkverpleegkundigen door alle cliënten in hun eigen team. Per cliënt hebben ze aangegeven of deze cliënt ondersteunt kan worden met alleen verbale begeleiding, dus zonder fysieke interventie. Zo ja, is gekeken om welke zorgvragen dit gaat. Hierna werd gekeken hoe de zorgverlener de zorgvraag wou ondersteunen. Er werd is een afweging gemaakt tussen opties, een mantelzorger de zorgvraag kon ondersteunen, een beschikbaar hulpmiddel, of dat in context toch een fysieke interventie vereist was. Bij de zorgaanbieders waren een medicijndispenser, beeldschermzorg en Tessa beschikbaar als standaard hulpmiddelen. Daarnaast is ook aangeven wat het ziektebeeld is per cliënt en of de cliënt zorg ontvangt via een ZVW of WLZ indicatie. In totaal zijn 434 cliënten in de wijkverpleging beoordeeld door de wijkverpleegkundigen.
Conclusies en uitkomsten:
De potentie: een kwart van de cliënten
Bij 26% van de cliënten gaf de wijkverpleegkundige aan dat de cliënt één of meerdere zorgvragen heeft die met alleen verbale begeleiding opgelost kunnen worden. Dit geeft een eerste inschatting van de potentie van eHealth oplossingen op basis van verbale begeleiding.
Bij 12% van de totale populatie cliënten wou de wijkverpleegkundige de huidige versie van Tessa inzetten als interventie op één of meerdere zorgvragen. In deze afweging is rekening gehouden met de inzet van andere beschikbaarheid van mantelzorgers en andere hulpmiddelen als medicijndispensers en beeldschermzorg en met de context van de cliënt. Dit lijkt hiermee een reële inschatting van de potentie van het aantal cliënten die ondersteunt kunnen worden met de huidige vorm van zorgrobot Tessa.
Met name ingezet bij cognitieve aandoeningen
Maar liefst 56% van de cliënten met dementie, of een vermoeden van, hebben één of meerdere zorgvragen die ondersteund kunnen worden met alleen verbale begeleiding. Dit correleert met de inzet van Tessa. Bij 29% van de cliënten met dementie (of een vermoeden van) selecteerde de wijkverpleegkundige de huidige Tessa als interventie. Bij NAH en geestelijke gezondheid werden 12% van de cliënten geselecteerd. Deze drie doelgroepen zijn ca. 75% van de cliënten waar de wijkverpleegkundige Tessa wou inzetten. De overige groep had een diverse achtergrond, bijvoorbeeld kanker, MS, Parkinson, algemene ouderdom of verslaving.
Er is verschil tussen teams
De meeste teams selecteerden tussen de 10% en 15% van hun cliënten om Tessa bij in te zetten. Er waren uitschieters, zo laag als 4% en zo hoog als 25% van de cliënten die de wijkverpleegkundige woud ondersteunen met Tessa. Dit verschil lijkt verklaart te worden door het verschil in client populatie. De positieve uitschieters kwamen doordat team bovengemiddeld veel of cliënten had met dementie, NAH of geestelijke gezondheid klachten hadden. Teams met veel somatische cliënten selecteerden weinig Tessa als interventie. Dit betekent dat wanneer een zorgaanbieder een target of benchmark per team wil gebruiken rekening moet houden met de samenstelling van de cliënten, en dat de potentie ook kan veranderen in de tijd wanneer de cliënt populatie verandert.
Tessa ondersteunt vaak meerdere zorgvragen
Bij meer dan de helft van de cliënten waar de wijkverpleegkundige Tessa wil inzetten is sprake van meerdere zorgvragen die ondersteund kunnen worden met Tessa. Dit betekent dat Tessa in de praktijk meerdere zorgvragen oplost en dat dit ook in de cliënt selectie moet worden meegenomen en in de zorgplannen gefaciliteerd moet worden om het goed te evalueren.
Omaha gebieden: medicatie, voeding en persoonlijke verzorging.
De zorgvragen waar Tessa ondersteuning op biedt zijn geclassificeerd onder Omaha aandachtsgebieden. Hieruit blijkt dat Medicatie, Voeding en spijsvertering en persoonlijke verzorging de meest voorkomende zorgvragen zijn. Een aantal voorbeelden van de interventies zijn: meten van bloedsuikers, nemen van medicatie, zich zelf douchen, zich aankleden of nutridrink nuttigen. Er waren ook diverse voorbeeld van andere ondersteuning zoals zelfstandig naar het toilet gaan om te voorkomen dat incontinentiemateriaal nodig is en zorgen dat iemand thuis is voor het zorgmoment.
De meeste zorgvragen waren laag-complex, er waren een aantal voorbehouden handelingen onder de zorgvragen die de cliënt weer zelf kon. In alle gevallen was zonder ondersteuning van Tessa, of een ander hulpmiddel, fysieke zorg nodig.
Zowel ZVW als WLZ (MPT/ VPT)
De inzet van Tessa als hulpmiddel lijkt ook aan te sluiten bij thuiswonende cliënten met WLZ-indicatie. Bij cliënten met een WLZ-indicatie (MPT of VPT) wil de wijkverpleegkundige bij 20% van cliënten Tessa inzetten als interventie. Dit bevestigt de potentie om Tessa in te zetten in de extramurale WLZ zorg. De teams waren gemixt tussen ZVW en WLZ, het is een interessant vervolg om deze benadering toe te passen binnen teams die alleen WLZ MPT of VPT zorg bieden.
Discussie: wat is de potentie op basis hiervan?
In 2018 hadden gemiddeld 324.000 cliënten in Nederland wijkverpleging (Vektis). Wanneer deze inzichten worden geprojecteerd op deze populatie dan zijn er 84.000 cliënten die ondersteunt kunnen worden met verbale begeleiding en op minimaal één zorgvraag geen fysieke zorg nodig hebben. En zijn er ca. 39.000 cliënten die één of meerdere zorgvragen hebben die ondersteunt kunnen worden met Tessa.
Uit eerdere onderzoeken blijkt dat de inzet van Tessa bij ca. 80% van de cliënten de zorgvraag voldoende oplost en dat de cliënt 60 tot 120 minuten per week minder zorg nodig heeft. Bij een conservatieve aanname van 60 minuten betekent dit dat de inzet van technologie als Tessa de zorg kan ondersteunen met 1.6 miljoen uren zorg per jaar. Dit is relevant omdat er een tekort is aan zorgpersoneel. Gemiddeld kost een uur zorg 55 EUR, dit betekent dat de inzet van Tessa 89 miljoen EUR per jaar kan aan zorg kan leveren. Hierin is misschien wel nog belangrijker dat hiermee 84.000 cliënten en hun mantelzorgers zelfredzamer worden. Dit maakt de inzet van Tessa en in de toekomst de inzet van eHealth op basis van verbale begeleiding zeer relevant voor de wijkverpleging van de toekomst.
Correctie op 24 september: in een eerdere versie stond een rekenfout waardoor het aantal cliënten dat ondersteund kon worden met verbale begeleiding lager uitviel. Dit is gecorrigeerd na een reactie van een attente lezer.
